Đi cùng với sự phát triển internet là sự bùng nổ của hiện trạng scam. Đây là hình thức lừa đảo phổ biến trong thời đại số, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về tài chính và thông tin cá nhân. Từ lừa đảo qua email, mạng xã hội đến đầu tư giả mạo, scammer ngày càng trở nên tinh vi với nhiều chiêu trò khác nhau. Vậy scam là gì? Làm thế nào để nhận biết và phòng tránh các hình thức lừa đảo này? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về scam, giúp bạn bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro trên mạng.
Scam là thuật ngữ tiếng Anh chuyên dùng để chỉ các hành vi lừa đảo tinh vi nhằm chiếm đoạt tài sản cũng như là xâm phạm thông tin cá nhân của người khác. Hành vi này có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau trên internet qua các phương tiện như smartphone, laptop, tablet và nhiều công cụ truy cập mạng.
Mục tiêu chính của các hoạt động scam là trục lợi bất chính như giả mạo danh tính, gửi email hoặc tin nhắn giả. Thậm chí tạo các trang web lừa đảo, hoặc tiếp cận nạn nhân qua mạng xã hội để đánh cắp thông tin hoặc yêu cầu nạn nhân chuyển tiền. Các kẻ lừa đảo thường xây dựng các kịch bản từ trước, với nhiều chiêu trò đa dạng. Chúng đánh vào tâm lý của nạn nhân, khiến họ dễ dàng tin tưởng và hành động theo yêu cầu của chúng. Với sự phát triển của công nghệ, scam ngày càng trở nên tinh vi hơn, yêu cầu người dùng cần phải cẩn trọng và nâng cao cảnh giác để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro này.
Scammer là những cá nhân hoặc tổ chức đứng sau các hành vi lừa đảo, thường được biết đến với tên gọi scam. Những đối tượng này có thể hoạt động trong nước hoặc quốc tế, tận dụng sự phát triển của mạng viễn thông và khả năng kết nối toàn cầu của internet để thực hiện các chiêu trò lừa đảo của mình.
Scammer sử dụng nhiều phương thức khác nhau để đánh lừa nạn nhân và chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân người khác. Khi bạn sử dụng internet hoặc các thiết bị kết nối mạng không đúng cách sẽ khiến bạn trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo này. Do đó, việc nâng cao nhận thức và cẩn trọng trong các giao dịch trực tuyến là rất quan trọng để tránh các chiêu trò của scammer.
Scam có rất nhiều dạng khác nhau và liên tục biến đổi để phù hợp với tình hình thực tế, nhưng nhìn chung có một số loại hình phổ biến mà bạn cần lưu ý như:
Phishing là hình thức lừa đảo qua email, tin nhắn, hoặc các trang web giả mạo nhằm mục đích đánh cắp thông tin cá nhân, như tên đăng nhập, mật khẩu, hoặc thông tin thẻ tín dụng. Các scammer thường giả mạo email từ các tổ chức uy tín như ngân hàng, công ty dịch vụ tài chính hoặc nền tảng mạng xã hội, yêu cầu bạn cung cấp thông tin nhạy cảm hoặc nhấp vào một liên kết để "xác nhận" hoặc "khôi phục" tài khoản.
Ví dụ điển hình:
Bạn nhận được email có vẻ như từ ngân hàng của mình, nói rằng tài khoản của bạn đã bị khóa và yêu cầu bạn đăng nhập để mở lại. Tuy nhiên, trang web mà bạn truy cập qua liên kết thực ra là giả mạo, và thông tin bạn cung cấp sẽ được chuyển thẳng đến kẻ lừa đảo.
Mạng xã hội là nơi mà scammer thường xuyên hoạt động, lợi dụng sự phổ biến của Facebook, Instagram, Twitter, và các nền tảng khác để tiếp cận và lừa đảo người dùng. Các hình thức scam trên mạng xã hội thường là giả mạo tài khoản bạn bè, người thân hoặc thậm chí các tổ chức từ thiện để yêu cầu vay tiền hoặc quyên góp.
Ví dụ:
Một hình thức phổ biến là lừa đảo qua tin nhắn trúng thưởng hoặc quà tặng miễn phí. Scammer sẽ gửi tin nhắn nói rằng bạn đã trúng một giải thưởng hoặc khuyến mãi lớn và yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc thanh toán một khoản phí nhỏ để nhận thưởng.
Lừa đảo đầu tư là một trong những hình thức tinh vi nhất, nơi scammer dụ dỗ nạn nhân đầu tư tiền vào các dự án không có thật, hứa hẹn lợi nhuận cao trong thời gian ngắn. Những trò lừa đảo này thường có hình thức như đa cấp lừa đảo (Ponzi scheme) hoặc các quỹ đầu tư không rõ nguồn gốc. Một khi đã rơi vào bẫy, nạn nhân thường mất trắng số tiền đầu tư và không thể lấy lại được.
Ví dụ:
Một công ty đầu tư giả mạo có thể quảng cáo về cơ hội đầu tư vào một dự án tiền điện tử mới, hứa hẹn lợi nhuận "khủng" chỉ sau vài tháng. Sau khi thu hút đủ tiền từ các nhà đầu tư, công ty sẽ biến mất cùng với số tiền.
Lừa đảo tình cảm là hình thức scam mà kẻ gian lợi dụng mối quan hệ ảo để chiếm đoạt tình cảm và tiền bạc của nạn nhân. Scammer thường tạo ra hồ sơ giả trên các ứng dụng hẹn hò hoặc mạng xã hội, giả vờ xây dựng mối quan hệ tình cảm với nạn nhân. Sau khi chiếm được lòng tin, chúng sẽ viện cớ khẩn cấp như cần tiền để phẫu thuật, thanh toán viện phí, hoặc gặp khó khăn về tài chính và yêu cầu nạn nhân chuyển tiền.
Phone scam là hình thức lừa đảo qua điện thoại, nơi scammer gọi điện và giả danh là đại diện của các tổ chức uy tín như ngân hàng, công ty điện thoại, hoặc cơ quan chính phủ. Kẻ gian sẽ đe dọa nạn nhân, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc thậm chí là thanh toán ngay lập tức các khoản phí giả mạo.
Ví dụ:
Một kẻ lừa đảo có thể gọi cho bạn và tự xưng là nhân viên thu thuế, nói rằng bạn đang nợ một khoản tiền lớn và yêu cầu bạn thanh toán ngay lập tức nếu không sẽ bị phạt hoặc bắt giữ.
Xem thêm:
Cập Nhật 10+ Phần Mềm Bảo Mật Folder An Toàn
Cập Nhật 7+ Phần Mềm Giả Lập iOS Nhanh Chóng
Cách hoạt động của scam thường rất đa dạng và tinh vi, tùy thuộc vào loại hình lừa đảo mà scammer sử dụng. Dưới đây là một số bước điển hình trong quá trình hoạt động của scam:
Scammer thường bắt đầu bằng việc lập kế hoạch chi tiết cho hành vi lừa đảo của mình. Họ nghiên cứu các kỹ thuật tâm lý để tìm ra cách thu hút và lừa dối nạn nhân. Các kịch bản này có thể bao gồm việc giả mạo tổ chức uy tín, tạo ra một cơ hội đầu tư hấp dẫn hoặc xây dựng một mối quan hệ tình cảm giả.
Scammer sẽ xác định đối tượng mục tiêu cho hành vi lừa đảo của mình. Họ có thể sử dụng các phương pháp như:
Khi đã xác định được nạn nhân, scammer sẽ tiếp cận họ thông qua nhiều phương thức khác nhau, chẳng hạn như:
Scammer thường tạo ra cảm giác khẩn cấp để thúc đẩy nạn nhân hành động nhanh chóng mà không suy nghĩ kỹ lưỡng. Họ có thể:
Sau khi đã chiếm được lòng tin của nạn nhân, scammer sẽ đưa ra yêu cầu cụ thể, như:
Khi nạn nhân thực hiện yêu cầu, scammer sẽ chiếm đoạt tài sản hoặc thông tin cá nhân của họ. Một khi đã có được thông tin nhạy cảm, họ có thể tiếp tục lừa đảo nạn nhân hoặc bán thông tin cho các kẻ xấu khác.
Sau khi chiếm đoạt thành công, scammer có thể:
Một khi một chiêu trò lừa đảo không còn hiệu quả hoặc bị phát hiện, scammer có thể nhanh chóng thay đổi kịch bản hoặc phương thức tiếp cận để tiếp tục lừa đảo những nạn nhân mới. Họ luôn tìm kiếm cách để thích nghi và cải thiện các chiến lược của mình.
Việc nhận diện các chiêu trò scam không phải lúc nào cũng dễ dàng vì các scammer ngày càng trở nên tinh vi. Tuy nhiên, bạn có thể lưu ý một số dấu hiệu cảnh báo sau:
Để tránh trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng tránh như sau:
Bài viết trên đây của Tri Thức Software đã chia sẻ cho bạn chi tiết về scam là gì cũng như là cách phòng tránh scam. Đây là một vấn đề nghiêm trọng trong thời đại kỹ thuật số, ảnh hưởng đến nhiều người trên khắp thế giới. Hãy luôn cẩn trọng khi giao dịch trực tuyến, bảo vệ thông tin cá nhân và không tin vào những lời hứa hẹn quá tốt để là sự thật. Để bảo vệ bản thân trước các hành vi lừa đảo thì sử dụng phần mềm bảo mật là một điều cần cân nhắc. Nếu cần mua bản quyền phần mềm liên hệ ngay hotline 028 22443013 để được tư vấn.