Trojan là loại mã độc ẩn mình trong các chương trình trên máy tính. Nó có vẻ vô hại hoặc sẽ lừa bạn cài đặt vào máy tính. Trong bài viết này, Tri Thức Software sẽ cung cấp thông tin chi tiết về Trojan là gì và hướng dẫn bạn các biện pháp phòng chống loại virus này. Cùng tìm hiểu ngay nhé!

Virus Trojan là gì?

Trojan là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người dùng máy tính thường đặt ra khi nghe tới thuật ngữ này. Trojan, hay còn gọi là Trojan Horse (ngựa gỗ thành Troy), là một loại phần mềm độc hại nguy hiểm được thiết kế để xâm nhập vào hệ thống máy tính của bạn mà không bị phát hiện. Khác với virus, Trojan không tự nhân bản mà thường ẩn mình trong các phần mềm hợp pháp hoặc các tệp tin tải về từ internet.

Một khi đã xâm nhập thành công, Trojan có thể thực hiện hàng loạt hành động gây hại như đánh cắp thông tin cá nhân, mở cửa hậu (backdoor) để kẻ tấn công điều khiển từ xa, hoặc thậm chí làm tê liệt hệ thống.

Nguyên nhân máy tính xuất hiện Trojan

Theo kinh nghiệm từ những người đã nhiều lần gặp phải Trojan, nguyên nhân chính dẫn đến sự xuất hiện của chương trình mã độc này thường là:

- Tệp tin đính kèm trong email: Các tệp đính kèm từ email không rõ nguồn gốc hoặc chứa nội dung đáng ngờ có thể ẩn chứa Trojan. Nhấp vào hoặc mở các tệp này mà không kiểm tra cẩn thận có thể dẫn đến nhiễm virus.

- Khai thác lỗ hổng trong ứng dụng: Trojan thường lợi dụng các lỗ hổng bảo mật trong trình duyệt web, ứng dụng hoặc phần mềm nhắn tin. Những lỗ hổng này thường xuất phát từ việc người dùng không thường xuyên cập nhật các bản vá lỗi từ nhà sản xuất phần mềm, tạo điều kiện cho Trojan xâm nhập.

- Tải phần mềm từ nguồn không đáng tin cậy: Khi tải phần mềm từ các trang web không uy tín hoặc mạng chia sẻ tệp tin, bạn có nguy cơ cao gặp phải các phần mềm độc hại, bao gồm cả Trojan. Các trang web này thường lưu trữ nhiều loại phần mềm không được kiểm duyệt kỹ lưỡng, dễ chứa mã độc.

- Nhấp vào liên kết độc hại: Liên kết trong email, tin nhắn, hoặc trang web có thể dẫn đến các trang web chứa mã độc hoặc tự động tải xuống Trojan.

- Sử dụng phần mềm crack: Phần mềm được tải về từ các nguồn không chính thức thường chứa mã độc, bao gồm cả Trojan.

Ngoài các nguyên nhân chính này, việc lướt web không an toàn, kết nối với mạng Wi-Fi công cộng không bảo mật, và sử dụng thiết bị lưu trữ ngoài không rõ nguồn gốc cũng có thể góp phần vào việc máy tính bị nhiễm Trojan. Để bảo vệ mình, người dùng nên cẩn trọng khi tải xuống phần mềm, mở email, và cập nhật hệ thống thường xuyên.

Đặc điểm của Trojan là gì?

Trojan là một trong những mối đe dọa an ninh mạng nguy hiểm nhất hiện nay. Đặc điểm của Trojan rất đa dạng và phức tạp, khiến nó trở thành công cụ lợi hại trong tay các hacker.

- Trojan thường ẩn mình dưới dạng các phần mềm hợp pháp hoặc các tệp tin vô hại. Khi người dùng tải và cài đặt những phần mềm này, Trojan sẽ lặng lẽ xâm nhập vào hệ thống mà không gây ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

- Những tính năng mà Trojan cung cấp chỉ là phần bề mặt, nhằm che giấu các hoạt động gây hại ẩn đằng sau chúng.

- Nhiều Trojan tích hợp phần mềm gián điệp, cho phép điều khiển từ xa máy tính của người dùng qua mạng.

- Phần mềm Trojan thường được sử dụng để lừa người dùng thực hiện các thao tác mà họ không tự nguyện đồng ý.

- Hiện tại, các Trojan đã được trang bị khả năng tự phân tán, làm cho chúng ngày càng giống với virus và khó phân biệt hơn.

Cách hoạt động của virus Trojan

Hiện nay, virus Trojan hoạt động dưới những hình thức phổ biến như sau:

- Remote Access Trojans (RATs): Cho phép kẻ tấn công kiểm soát toàn bộ hệ thống máy tính từ xa, phục vụ cho các mục đích xấu.

- Data-Sending Trojans: Gửi toàn bộ thông tin dữ liệu của nạn nhân về cho kẻ tấn công.

- Destructive Trojans: Có khả năng phá hủy hệ thống máy tính chỉ trong thời gian ngắn.

- Denial-of-Service (DoS) Attack Trojans: Được sử dụng trong các cuộc tấn công mạng, bao gồm cả tấn công DDoS.

- Proxy Trojans: Biến máy tính của nạn nhân thành một proxy server để kẻ tấn công có thể ẩn mình.

- HTTP Trojans và FTP Trojans: Tạo ra các server HTTP hoặc FTP để khai thác lỗi bảo mật.

- Security Software Disable Trojans: Vô hiệu hóa các chức năng bảo mật trên máy tính bị tấn công.

Các Trojan này thường lừa người dùng bằng cách ngụy trang dưới dạng phần mềm hợp pháp, nhằm vượt qua các công cụ quét virus và tường lửa. Tin tặc thường chèn mã độc vào bên trong các ứng dụng khác để tránh bị phát hiện.

Khi các loại virus này hoạt động, chúng có khả năng lây lan nhanh chóng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu người dùng không thực hiện các biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Xem thêm:

Phần mềm Copilot là gì? Cách kích hoạt tính năng của Copilot

Phần mềm office 365 là gì? Những lợi ích của Microsoft Office

Những loại virus Trojan thường gặp hiện nay

Tùy theo mục đích sử dụng, virus Trojan được phân loại thành nhiều dạng khác nhau. Dưới đây là một số loại Trojan phổ biến:

- Trojan Backdoor: Đây là phần mềm độc hại cho phép tin tặc truy cập vào hệ thống của người dùng mà không cần sự cho phép. Sau khi người dùng vô tình cài đặt Trojan, tin tặc có thể thực hiện mọi hành động mà người dùng có thể làm, bao gồm đọc dữ liệu, xóa tệp và chuyển tiếp tài liệu bí mật thông qua cửa sau.

- Trojan Downloader: Loại Trojan này tự động tải xuống các phần mềm độc hại khác, như Trojan và phần mềm quảng cáo, và nâng cấp các phần mềm độc hại đã có trên hệ thống. Nó giúp kẻ tấn công cài đặt và quản lý nhiều phần mềm độc hại trên hệ thống bị ảnh hưởng.

- Trojan Banker: Được thiết kế để đánh cắp thông tin ngân hàng của người dùng, như số tài khoản, số CVV, và thông tin thẻ tín dụng. Trojan Banker nhằm mục đích lấy cắp dữ liệu tài chính để truy cập vào tài khoản ngân hàng của nạn nhân.

- Trojan Rootkit: Loại phần mềm độc hại này ẩn giấu các hoạt động của chính nó trong hệ thống để tránh bị phát hiện. Mục đích chính của Trojan Rootkit là kéo dài thời gian tồn tại của phần mềm độc hại trong hệ thống, cho phép tin tặc tiếp tục khai thác hệ thống mà không bị phát hiện.

- Trojan Ransomware: Loại Trojan này mã hóa dữ liệu trên máy tính của nạn nhân và yêu cầu tiền chuộc để giải mã. Nó thường gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho dữ liệu cá nhân hoặc doanh nghiệp và gây áp lực buộc người dùng phải trả tiền để lấy lại quyền truy cập.

- Trojan Spyware: Được thiết kế để theo dõi và thu thập thông tin cá nhân của người dùng, như lịch sử duyệt web, thông tin đăng nhập và mật khẩu. Các thông tin thu thập được sẽ được gửi về cho kẻ tấn công để sử dụng cho các mục đích bất hợp pháp.

- Trojan Keylogger: Ghi lại các thao tác gõ phím của người dùng và gửi thông tin này về cho kẻ tấn công. Đây là một phương pháp phổ biến để thu thập mật khẩu, thông tin tài chính và các dữ liệu nhạy cảm khác.

- Trojan Worm: Khác với các loại Trojan khác, Trojan Worm có khả năng tự sao chép và lây lan qua mạng hoặc qua các thiết bị lưu trữ. Nó có thể gây ra sự lây lan nhanh chóng của phần mềm độc hại trong một hệ thống hoặc mạng.

- Trojan Fake AV: Giả vờ là phần mềm chống virus hoặc bảo mật hợp pháp nhưng thực tế là phần mềm độc hại. Nó thường cảnh báo người dùng về các mối đe dọa không có thực và yêu cầu thanh toán để "xử lý" các vấn đề bảo mật giả mạo.

- Trojan Adware: Hiển thị quảng cáo không mong muốn hoặc can thiệp vào hoạt động trình duyệt của người dùng. Nó có thể làm giảm hiệu suất hệ thống và gây phiền toái cho người dùng.

Cách nhận biết máy tính bị virus Trojan

Việc nhận biết máy tính bị nhiễm virus Trojan là rất quan trọng để bảo vệ dữ liệu và thông tin cá nhân của bạn. Virus Trojan có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, từ mất dữ liệu đến việc truy cập trái phép vào tài khoản ngân hàng của bạn. Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bạn nhận biết máy tính có thể đang bị nhiễm virus Trojan:

- Ổ CD-ROM tự động mở và đóng: Ổ CD-ROM trên máy tính của bạn tự động hoạt động mà không có sự can thiệp từ người dùng.

- Dấu hiệu bất thường trên màn hình: Xuất hiện các biểu hiện lạ trên màn hình máy tính, chẳng hạn như các thông báo không rõ nguồn gốc.

- Thay đổi giao diện hình nền: Giao diện hình nền của các cửa sổ Windows tự động bị thay đổi mà bạn không thực hiện.

- In ấn và thay đổi font chữ tự động: Máy tính tự động in văn bản hoặc thay đổi font chữ mà không có sự điều khiển từ người dùng.

- Khó khăn khi thay đổi màn hình nền: Bạn không thể thay đổi hình nền của máy tính dù đã thực hiện các thao tác.

- Lỗi chuột: Chuột trái hoặc chuột phải gặp trục trặc hoặc không hoạt động bình thường.

- Chuột không hiển thị: Biểu tượng chuột trên màn hình không hiển thị hoặc không xuất hiện.

- Nút Start không hoạt động: Nút Start không hiển thị hoặc không phản hồi khi bạn nhấp vào.

- Cửa sổ chat lạ xuất hiện: Các cửa sổ chat không mong muốn tự động mở mà bạn không khởi tạo.

- Hiệu suất máy tính giảm sút: Nếu máy tính của bạn đột nhiên chạy chậm hơn bình thường mà không rõ nguyên nhân, đó có thể là do virus Trojan đang hoạt động ngầm trong hệ thống.

- Xuất hiện các chương trình lạ: Nếu bạn thấy các ứng dụng hoặc biểu tượng lạ mà mình chưa từng cài đặt, đó có thể là dấu hiệu của sự hiện diện của virus Trojan.

- Quảng cáo và pop-up không mong muốn: Một lượng lớn quảng cáo và cửa sổ pop-up xuất hiện bất thường trên màn hình cũng có thể là dấu hiệu cho thấy máy tính đã bị nhiễm loại virus này.

- Thay đổi trang chủ trình duyệt: Nếu trang chủ trình duyệt web tự động thay đổi mà không có sự can thiệp của bạn, đó cũng có thể là một triệu chứng phổ biến khi bị nhiễm virus Trojan.

- Tự động gửi email hoặc tin nhắn lạ: Nếu tài khoản email hoặc mạng xã hội của bạn tự nhiên gửi đi những tin nhắn lạ mà bạn không hề soạn thảo, hãy kiểm tra ngay vì rất có thể đó là hành vi do virus gây ra.

Cách bảo vệ máy tính khỏi virus Trojan

Để phòng tránh Trojan hiệu quả, bạn nên tránh mở bất kỳ tập tin, liên kết, phần mềm lạ, hoặc email ngay cả khi chúng đến từ địa chỉ quen thuộc. Trojan thường chỉ phát tán khi bạn nhấp vào các nội dung chứa phần mềm gián điệp. Hãy kiểm tra trước bằng cách sử dụng các công cụ quét virus như Windows Defender hoặc Virustotal.

Các biện pháp khác để ngăn chặn virus Trojan bao gồm:

- Sử dụng phần mềm antivirus và tường lửa: Đảm bảo máy tính của bạn luôn được bảo vệ bằng các công cụ bảo mật đáng tin cậy.

- Cập nhật bản vá lỗ hổng: Đảm bảo hệ điều hành Windows và các phần mềm khác luôn được cập nhật đầy đủ để tránh bị khai thác lỗ hổng bảo mật.

- Tránh truy cập trang web không an toàn: Đừng vào các trang web có dấu hiệu nghi ngờ hoặc không bảo mật.

- Cẩn trọng với liên kết trong email: Không mở liên kết trong email trừ khi bạn xác nhận nguồn gốc của nó là hợp pháp.

- Tải xuống và cài đặt cẩn thận: Chỉ tải xuống và cài đặt phần mềm từ những nguồn tin cậy và uy tín.

- Xác nhận liên kết email: Không bao giờ mở liên kết trong email trừ khi bạn chắc chắn về nội dung và nguồn gốc của nó.

Một số phần mềm chống virus Trojan 

Dưới đây là một số phần mềm chống virus Trojan phổ biến và hiệu quả:

- Windows Defender: Phần mềm diệt virus tích hợp sẵn trên Windows, cung cấp bảo mật cơ bản và cập nhật thường xuyên.

- Norton Antivirus: Cung cấp khả năng bảo vệ toàn diện chống lại virus, Trojan và phần mềm độc hại khác với các tính năng quét nâng cao.

- McAfee Total Protection: Cung cấp bảo mật toàn diện với khả năng phát hiện và loại bỏ Trojan, cũng như các công cụ bảo vệ trực tuyến.

- Bitdefender Antivirus Plus: Được đánh giá cao về khả năng phát hiện các mối đe dọa, bao gồm Trojan, với các tính năng bảo mật mạnh mẽ và công nghệ AI.

- Kaspersky Anti-Virus: Cung cấp khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại virus và Trojan với công nghệ quét sâu và hệ thống phòng thủ đa lớp.

- Avast Free Antivirus: Cung cấp bảo vệ miễn phí với khả năng phát hiện và ngăn chặn Trojan, cùng với các công cụ bảo mật bổ sung.

- ESET NOD32 Antivirus: Cung cấp bảo mật tiên tiến với khả năng phát hiện nhanh chóng các loại Trojan và phần mềm độc hại khác.

- Sophos Home: Cung cấp bảo vệ toàn diện với khả năng phát hiện Trojan và các mối đe dọa khác, cũng như quản lý từ xa.

- Trend Micro Antivirus+ Security: Cung cấp bảo vệ hiệu quả chống lại Trojan và các mối đe dọa trực tuyến với các công cụ quét và phòng chống.

- Malwarebytes Premium: Chuyên sâu vào việc phát hiện và loại bỏ Trojan cũng như phần mềm độc hại khác, với khả năng quét và bảo vệ mạnh mẽ.

Hy vọng rằng bài viết này của Tri Thức Software đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về Trojan và cách phòng tránh chúng một cách hiệu quả trên máy tính. Để mua phần mềm chống virus Trojan liên hệ 028 22443013 để được báo giá nhanh chóng. Cảm ơn bạn đã theo dõi, và hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo!