Trong thế giới game, có những thể loại khiến người chơi phải lặp đi lặp lại nhiều lần, mỗi lần đều mang lại cảm giác mới mẻ và đầy thử thách. Roguelike và Rogue-lite là hai dòng game như vậy. Với độ khó cao, bản đồ ngẫu nhiên và cái chết vĩnh viễn, chúng đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng thực thụ. Vậy Roguelike là gì, khác gì với Rogue-lite, và đâu là những tựa game tiêu biểu nhất thuộc hai thể loại này?

Roguelike là gì?

Khái niệm về Roguelike

Roguelike là một thể loại trò chơi điện tử có nguồn gốc từ tựa game kinh điển Rogue ra mắt vào năm 1980. Điểm đặc trưng nổi bật của dòng game này là trải nghiệm khám phá các hầm ngục (dungeon crawling) với bản đồ được tạo ngẫu nhiên (procedural generation), và đặc biệt là cơ chế permadeath – khi nhân vật người chơi tử vong, toàn bộ dữ liệu và tiến trình của lượt chơi đó sẽ bị xóa bỏ hoàn toàn.

Không giống như các trò chơi có nội dung tuyến tính cố định, Roguelike đưa người chơi vào một thế giới luôn biến đổi. Mỗi lượt chơi là một cuộc phiêu lưu hoàn toàn mới – vị trí bản đồ thay đổi, vật phẩm được phân bổ ngẫu nhiên, và kẻ thù có thể xuất hiện ở những nơi không lường trước. Vì thế, người chơi không thể dựa dẫm vào trí nhớ hay kinh nghiệm cũ mà buộc phải thích nghi liên tục với môi trường mới. Chính tính chất này đã tạo nên một thể loại mang đậm yếu tố thử thách, chiến lược, và sự kiên trì.

Các yếu tố cốt lõi tạo nên một tựa game Roguelike

Một tựa game được xếp vào thể loại Roguelike thường hội tụ các yếu tố sau:

Permadeath (Cái chết vĩnh viễn): Đây là đặc trưng rõ rệt nhất. Khi nhân vật của bạn chết, toàn bộ tiến trình chơi sẽ biến mất. Không có chức năng lưu – tải lại (save/load). Mỗi sai sót đều mang lại hậu quả nghiêm trọng, buộc người chơi phải cẩn trọng từng bước đi.

Bản đồ và nội dung ngẫu nhiên: Các hầm ngục, kẻ địch, vật phẩm và sự kiện được tạo ra ngẫu nhiên trong mỗi lần chơi, đảm bảo tính mới mẻ và không lặp lại.

Chiến đấu theo lượt: Phần lớn các tựa game Roguelike cổ điển sử dụng cơ chế chiến đấu theo lượt (turn-based), đòi hỏi người chơi phải tính toán và chiến lược hóa hành động kỹ lưỡng.

Lối chơi phi tuyến tính: Roguelike không tuân theo kịch bản cố định. Người chơi tự lựa chọn đường đi, chiến lược và cách tiếp cận mục tiêu, giúp trải nghiệm trở nên linh hoạt và tự do hơn.

Độ khó cao và phần thưởng xứng đáng: Roguelike vốn nổi tiếng là khó, nhưng chính độ khó đó lại tạo nên sự hấp dẫn. Người chơi phải học hỏi từ thất bại, cải thiện kỹ năng và từng bước chinh phục thử thách.

Tổng hòa những đặc điểm trên, Roguelike không đơn thuần là thể loại game – nó là một bài kiểm tra thực sự về khả năng tư duy, kiên nhẫn và thích nghi trong môi trường biến động liên tục. Dù không dành cho tất cả mọi người, nhưng với những ai yêu thích sự thử thách và khám phá, Roguelike mang đến trải nghiệm không thể quên.

Ranh giới giữa Roguelike và Rogue-lite

Rogue-lite là gì?

Rogue-lite là một nhánh tiến hóa hiện đại của dòng game Roguelike, được sinh ra nhằm tiếp cận đông đảo người chơi hơn. Mặc dù vẫn giữ lại những yếu tố đặc trưng như bản đồ tạo ngẫu nhiên và tính năng permadeath, Rogue-lite thường "nới lỏng" hình phạt sau mỗi lần chết bằng cách cho phép người chơi giữ lại một phần tiến trình – ví dụ như vàng, kỹ năng đã mở khóa, hoặc trang bị nâng cấp.

Chính sự thỏa hiệp này khiến Rogue-lite trở nên dễ tiếp cận hơn, thân thiện hơn với người mới bắt đầu, đồng thời vẫn mang lại cảm giác thử thách và đổi mới qua từng lượt chơi. Rogue-lite thường kết hợp thêm yếu tố hành động nhanh, đồ họa hấp dẫn, và nhịp chơi dồn dập hơn, tạo nên trải nghiệm hiện đại nhưng vẫn giữ tinh thần khám phá và sinh tồn của nguyên bản Roguelike.

Sự khác biệt chính giữa Roguelike và Rogue-lite

Top 10 tựa game Roguelike nổi bật

For The King

For The King là một sự kết hợp độc đáo giữa thể loại chiến thuật theo lượt, yếu tố roguelike và nhập vai. Người chơi dẫn dắt một nhóm anh hùng trên bản đồ thế giới được tạo ngẫu nhiên, thực hiện các nhiệm vụ để ngăn chặn sự hỗn loạn đang lan rộng trong vương quốc. Hệ thống chiến đấu yêu cầu tính toán chiến lược kỹ lưỡng, từ quản lý trang bị đến phối hợp kỹ năng giữa các nhân vật. Với chế độ co-op cả online và local, đây là lựa chọn lý tưởng cho các nhóm bạn đam mê phiêu lưu giả tưởng, nơi mỗi thất bại đều mang lại bài học quý giá.

Don’t Starve

Là một trong những tựa game sinh tồn roguelike kinh điển, Don’t Starve đưa người chơi vào một thế giới hoang dã, kỳ dị, nơi cái chết là vĩnh viễn và mọi tài nguyên đều phải tự khai thác. Mỗi lượt chơi là một trải nghiệm hoàn toàn mới nhờ bản đồ và sinh vật được tạo ngẫu nhiên. Người chơi phải săn bắn, chế tạo, trồng trọt, và giữ gìn sức khỏe thể chất lẫn tinh thần để tồn tại càng lâu càng tốt. Phong cách đồ họa u tối, kết hợp cùng gameplay sâu sắc và đầy thử thách, khiến Don’t Starve trở thành một tượng đài trong dòng game roguelike sinh tồn.

Stoneshard

Stoneshard là một tựa game nhập vai theo lượt lấy cảm hứng từ phong cách phương Tây cổ điển, nổi bật với hệ thống chiến đấu phức tạp và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Bạn sẽ vào vai một lính đánh thuê lang thang trong thế giới đầy rẫy hiểm nguy, nơi mọi quyết định từ việc chọn trang bị, hướng di chuyển, đến chữa thương đều ảnh hưởng đến khả năng sống sót. Ngoài kẻ thù, bạn còn phải đối mặt với những yếu tố khắc nghiệt như chảy máu, đói khát, tâm thần bất ổn,... tạo nên trải nghiệm nhập vai khốc liệt đậm chất roguelike.

Into the Breach

Được phát triển bởi đội ngũ đứng sau FTL: Faster Than Light, Into the Breach là một tựa game chiến thuật turn-based đặt nặng yếu tố trí tuệ và tính toán. Bạn điều khiển những cỗ máy chiến đấu khổng lồ để bảo vệ các thành phố khỏi sự xâm lược của sinh vật ngoài hành tinh. Điều thú vị là mọi hành động của kẻ thù đều được tiết lộ trước, biến mỗi lượt chơi thành một bài toán logic hóc búa. Khi thua cuộc, bạn sẽ bắt đầu lại từ đầu ở một dòng thời gian khác – một cách lồng ghép tinh tế yếu tố permadeath vào cốt truyện.

Darkest Dungeon

Darkest Dungeon là tựa game nhập vai chiến đấu theo lượt nổi tiếng với độ khó tàn bạo và phong cách nghệ thuật đậm chất gothic. Không chỉ đối đầu với quái vật, người chơi còn phải quản lý trạng thái tâm lý của nhóm thám hiểm – từ lo âu, hoảng loạn đến trầm cảm – vốn có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu suất chiến đấu. Cơ chế permadeath nghiêm ngặt buộc bạn phải đưa ra những lựa chọn chiến lược khó khăn: giữ lại một nhân vật đã "nứt vỡ" tinh thần hay thay thế bằng một lính mới, chưa được huấn luyện? Tất cả tạo nên một trải nghiệm roguelike đầy ám ảnh, nơi mọi chiến thắng đều phải đánh đổi bằng máu và hy sinh.

Xem thêm:

Cách kiểm tra hostname và hostID chuẩn xác

Phần Mềm G8 Là Gì? 5 Tính Năng Của Ứng Dụng G8

Dead Cells

Dead Cells là một trong những tượng đài của thể loại Rogue-lite hiện đại, nổi bật với nhịp độ chiến đấu nhanh, cơ chế điều khiển mượt mà và hệ thống kỹ năng linh hoạt. Người chơi vào vai một sinh vật bất tử, khám phá thế giới 2D đầy hiểm nguy với các màn chơi được tạo ngẫu nhiên. Sau mỗi lần chết, bạn không mất trắng mà vẫn giữ lại một phần tài nguyên để nâng cấp vĩnh viễn vũ khí, kỹ năng hoặc mở khóa khu vực mới. Cảm giác chặt chém cực đã tay, cùng khả năng tùy biến phong cách chiến đấu, khiến mỗi lần chơi là một thử thách hoàn toàn khác biệt.

Hades

Hades, được phát triển bởi Supergiant Games, là minh chứng cho việc một tựa game Rogue-lite có thể kết hợp hài hòa giữa cốt truyện sâu sắc và gameplay xuất sắc. Trong vai Zagreus – con trai của thần Hades, bạn tìm cách thoát khỏi địa ngục qua hàng loạt thử thách chết chóc. Mỗi lần thất bại không chỉ là một cơ hội học hỏi mà còn mở ra thêm các đoạn hội thoại, nhân vật và sự kiện mới. Hệ thống nâng cấp phong phú, cơ chế chiến đấu mượt mà và thiết kế nghệ thuật tinh tế giúp Hades giành được nhiều giải thưởng và đánh giá tích cực từ cộng đồng game thủ lẫn giới chuyên môn.

The Binding of Isaac

The Binding of Isaac là một trong những tựa game tiên phong định hình dòng Rogue-lite hiện đại. Game kết hợp lối chơi bắn súng twin-stick với yếu tố tâm linh và hình ảnh siêu thực, thậm chí gây tranh cãi. Người chơi điều khiển Isaac hoặc các nhân vật mở khóa khác để vượt qua các tầng hầm đầy quái vật, bẫy và boss khủng. Với hàng trăm vật phẩm có thể tương tác chồng lấp, hàng ngàn combo độc đáo, cùng vô số bí mật và kết thúc khác nhau, mỗi lần chơi Isaac đều mang đến trải nghiệm bất ngờ và hấp dẫn.

Enter The Gungeon

Nếu bạn là người yêu thích sự hỗn loạn, nhanh tay lẹ mắt và kho vũ khí "dị không tưởng", thì Enter The Gungeon chính là tựa game Rogue-lite dành cho bạn. Game kết hợp yếu tố bắn súng twin-stick với dungeon crawler, đưa người chơi vào cuộc hành trình tìm kiếm “viên đạn có thể giết được quá khứ”. Mỗi lần chơi, bạn sẽ gặp bản đồ mới, kẻ thù mới, và hơn hết là vô vàn loại súng kỳ quái – từ súng bắn chữ, bắn mèo đến súng đàn piano. Lối chơi đòi hỏi phản xạ nhanh, né đạn liên tục (bullet hell), kết hợp với hệ thống vật phẩm đa dạng khiến trải nghiệm luôn mới mẻ và đầy tính giải trí.

Noita

Noita mang đến trải nghiệm Rogue-lite độc đáo nhờ vào hệ thống vật lý dựa trên từng pixel – mỗi hạt bụi, giọt nước hay tia lửa đều có thể tương tác và thay đổi môi trường. Bạn vào vai một phù thủy, khám phá những hầm ngục nguy hiểm, nơi phép thuật và hỗn loạn lên ngôi. Cơ chế tạo phép trong Noita vô cùng linh hoạt: bạn có thể tự tạo ra hàng ngàn tổ hợp ma thuật để thi triển, phá hủy địa hình, đốt cháy, làm đông, hoặc tạo phản ứng hóa học nguy hiểm. Đây là tựa game thử nghiệm lý tưởng cho những ai yêu thích tự do sáng tạo và sự bất ngờ không giới hạn.

Kết luận

Dù là Roguelike hay Rogue-lite, cả hai thể loại đều mang lại giá trị giải trí cao cho những ai yêu thích thử thách, sáng tạo và khám phá. Roguelike phù hợp với người chơi kỳ cựu, ưa mạo hiểm và thử thách cao, trong khi Rogue-lite dễ tiếp cận hơn, phù hợp với người mới và yêu thích hành động nhịp độ nhanh.

Bài viết Roguelike là gì của Tri Thức Software giúp bạn hiểu thêm về một thể loại game độc đáo, mang đến trải nghiệm chơi game không lặp lại nhờ yếu tố bản đồ ngẫu nhiên, permadeath và lối chơi đầy thách thức. Hãy chọn cho mình một tựa game lý tưởng để đắm chìm trong thế giới giải trí sống động và đầy thử thách.